یاحسین

شده ام به بند غفلت اسیر،هستم از فرط عصیان سر به زیر

به حقّ حضرت نعم الامیر،اجرنا من النّار ِ یا مجیر

اجرنا من النّار ِ یا مجیر...

رمضان ماه ِ باران ِ رحمت،رمضان ماه ِ خوب ِ مغفرت

یا رب به حقّ قرآن و عترت،نگاهی کن به این عبد فقیر

اجرنا من النّار ِ یا مجیر...

ای خدا هستم رو سیاه ِ تو،آمدم در ظلّ ِ پناه ِ تو

از عطر نسیم نگاه تو،بگیرد جان بوی مُشک و عبیر

اجرنا من النّار ِ یا مجیر...

از ازل بر لطف ِ تو دل بستم،مهربان به راه ِ تو نشستم

اگرچه غرق گناهم،هستم ،عاشق آن محبوب ِ بی نظیر

اجرنا من النّار ِ یا مجیر...

الهی حقّ گلهای پرپر،به حقّ شهید ِ گشته بی سر

حسین آن نور ِ چشم ِ پیغمبر،آن که شد بر تنش کفن حصیر

اجرنا من النّار ِ یا مجیر...

ما مهمان خدا هستیم. تازه وارد این خانه شده‌ایم، آیا این‏ طور اقتضا می‏‌کند که بگذارد وقتی مهمان می‌خواست از این خانه برود، حاجتش را به او بدهد، یا همین‏ که وارد خانه شد، همان‎جا بدهد؟! به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان،‌ ماه میهمانی خداوند، برای درک فضیلت بیشتر این ماه بزرگ، توصیه‌هایی از مرحوم آیت‌الله آقامجتبی تهرانی برای علاقه‌مندان را در ادامه می‌آوریم:

در روایت داریم که پیغمبر اکرم(ص) در آن خطبه‎ای که خواند، فرمود: «دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّه». شما در ماه رمضان به مهمانی خدا دعوت شده‌اید. به همین دلیل است که اهل معرفت می‎گویند ماه رمضان «دار ضیافت‏ الله» است. این ماه رمضان، خانه مهمانی خدا است.

حالا یک سؤال می‎خواهم بکنم؛ به حسب ظاهر، ما مؤمن هستیم، ما مهمان خدا هستیم. امشب شب اوّل این مهمانی است؛ تازه وارد این خانه شده‌ایم، تازه داخل خانه مهمانی خدا پا گذاشته‏‌ایم. سؤال من این است: اگر یک مهمان تقاضایی از میزبانش داشت، وقتی همان ابتدا که به خانه میزبان رسید به صاحب‎خانه گفت من چنین گرفتاری‎ای دارم، کرامت او چه اقتضا می‎کند؟ آیا این‏ طور اقتضا می‏‌کند که بگذارد وقتی مهمان می‌خواست از این خانه برود، حاجتش را به او بدهد، یا همین‏ که وارد خانه شد، همان‎جا بدهد؟!

خدایا امشب، شب اوّل است و ما پایمان را داخل خانه‎ات گذاشته‌ایم؛ مهمانت هم هستیم؛ همین دَمِ در بیا دستمان را بگیر و کار را تمام کن! نگذار تا آخر ماه طول بکشد! بگذار امشب که ما از اینجا می‎رویم، همه حاجت‎هایمان را بگیریم و برویم! کرامتت همین را اقتضا می‎کند! آقایی‎ات این است! ربوبیّتت این است! حاجات ما را همین الآن به ما بده!

توسّل به حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‏ علیها

حالا وسیله می‎خواهی؟! وسیله هم برایت می‎آورم! همان وسیله‏‌ای را می‎آورم که از بعضی ائمه اطهار علیهم‌السلام نقل شده است که هر وقت گرفتاری پیدا می‎کردند به او متوسّل می‎شدند. می‎گویند حضرت بلند می‎گفت: «یا فاطمه»... شیخ طوسی به سند معتبر از عبدالله بن‏ عبّاس نقل می‎کند هنگام وفات پیغمبر اکرم(ص)، دیدیم حضرت شروع کرد های‏ های گریه کردن و اشک‎هایش روی محاسن شریفش جاری است.

عرض کردم یا رسول‏ الله! چرا این‎قدر گریه می‎کنید؟ سببش چیست؟ فرمود برای فرزندانم و آنچه که این امّت بعد از من به آن‏ها روا می‎دارند گریه می‎کنم. بعد فرمود: «کَأَنِّی بِفَاطِمَة»؛ گویا دخترم فاطمه را می‎بینم که به او ظلم شده باشد و منِ پدر را صدا بزند بگوید: «یا أبَتَاه»، امّا احدی از این امّت او را اعانت نکند.

می‎دانی این صحنه چه موقع اتفاق افتاد؟ آن موقعی بود که زهرا سلام‎الله‎علیها در این روایت می‎گوید: «وَ رَکَلَ الْبَابَ بِرِجْلِهِ»؛ چنان لگدی به درب نیم‎سوخته زد، «فَرَدَّهُ عَلَیَّ»؛ این درب نیم‎سوخته را روی من انداخت... «وَ أَنَا حَامِل». این در حالی بود که من باردار بودم؛ من حامله بودم.... آتش زبانه می‎کشید... نمی‎گویم دیگر چه کرد. امّا آن عالم بزرگ می‎گوید «وَ لَستُ أدری خبرَ المِسمارِ، سِل صَدرَهُ خزینةَ الأسرارِ». میخ در با سینه زهرا چه کرد؟ یا زهرا...

روزه و گرما رمقی برایش نگذاشته بود و قدم هایش را به آرامی به سوی خانه برمی داشت...

از اینکه نگاه های رهگذران به سویش جلب شده بود تعجب می کرد !

یکی دوبار هم برگشت و متوجه شد عابران چشم چران حتی از پشت سر هم چشم از او برنمی دارند...!

سرو وضع ظاهرش را مرتب کرد، حتی با شانه کوچک جیبی موهایش را شانه کرد اما نگاه مزاحم عابران دست بردار نبود...!

کلید را توی قفل انداخت و وارد خانه شد و دو تا نان بربری را که خریده بود به سمت همسرش گرفت.

تازه متوجه دلیل نگاههای عابران شد ، خودش و همسرش هر دو خندیدند...

نصف یکی از بربری ها خورده شده بود !!!

فضيلت ماه مبارك رمضان

سخنان پیامبر درباره ماه مبارك رمضان

اجتناب از گناهان، تمرین صبر، چشیدن طعم گرسنگی و فقر فقرا، تقویت اراده و توجه انسان به دیگران، صحت و سلامت بدن، تعديل غرايز و پاک شدن روح انسان جزو فوائد و فلسفه روزه در منظرمعصومین(ع) عنوان شده است.

 در حقیقت بزرگترین فلسفه روزه اثر روحانی و معنوی آن است که با محرومیت‌های موقت به انسان، مقاومت و قدرت اراده و توان مبارزه با حوادث سخت را می‌بخشد و چون غرائز سركش را كنترل می‌كنند بر قلب انسان نور و صفا می‌پاشد و در نهایت روزه انسان را از عالم حیوانیت ترقی داده و به جهان فرشتگان صعود می‌دهد.

در این گزارش سعی داریم به بخشی از سخنان گهربار بزرگان دین و معصومین(ع) در باره این فریضه الهی انسان‌ساز بپردازیم و آن‌ها را برای خود بازگو کنیم و بتوانیم در روزهای باقی مانده از ایام ضیافت الهی بیشترین و بهترین بهره را برده باشیم.

رسول خدا (ص) فرمودند: "الصوم جنة فاذا صام احدكم فلا يرفث و لا يجهل و ان امرء جادله او شاتمه فليقل انى صائم" روزه سپرى است از براى شخص، زيرا يكى از شما اگر روزه گرفت‏ سخن زشت نگويد، و كارهاى بيهوده نكند، و اگر كسى با وى مجادله كند يا او را شماتت نمايد، او بگويد من روزه هستم، مراد از اين حديث‏ شريف نبوى (ص) اين است: كه روزه وقايه‏‌اى است كه نگه مي‌دارد آدمى را از انحرافات و لغزش‌ها، كه به واسطه آن از دشمنانى بزرگ چون شيطان نفس، دشمن درونى، خلاصى مي‌جويد، پس نفس را كنترل مي‌نمايد و شيطان را از خود دور مى‏‌سازد.

بر اين مبنا رسول الله (ص) فرمود: "شيطان جريان مي‌يابد و نفوذ مي‌كند در فرزندان آدم، مانند جريان خون در بدن پس مجارى شيطان را در وجود خود به واسطه گرسنگى يعنى روزه تنگ نمائيد".

امام على(ع) در فلسفه روزه چه مي‌فرمايد؟

در نگاهی به سخنان حكيمانه حضرت اميرالمؤمنين(ع) در نهج البلاغه می‌بینیم آن حضرت در جایی مي‌فرمايد: «از خدا بترسيد و از كيفر تباهكارى در دنيا، و از زيان ستمگرى در آخرت ... و خداوند بندگان مؤمنش را حفظ مي‌فرمايد، به وسيله نمازها و زكات‌ها.

امام سپس فوائد و پاره‏‌اى از علل و فلسفه روزه را بيان مي‌فرمايد: "و كوشش در گرفتن روزه در روزهاى واجب، براى آرام ماندن دست و پا و اندام و ديگر ايشان (از معصيت و نافرمانى) و چشم به زير انداختنشان و فروتنى جان‌هاشان، و زبونى دل‌هاشان، و بيرون كردن كبر و خودپسندى از آنان، و در روزه رسيدن شكم‌ها به پشت‌ها براى خضوع و ناچيز دانستن خويش كه روزه و نماز و زكات فلسفه‏‌اش سازندگى، تزكيه، تذلل و تقلل به پيشگاه حضرت حق است، و از چيزهائى است كه مي‌تواند آدمى را از چنگ شيطان نجات بخشد، و از انواع بيماري‌هاى ظاهرى و باطنى برهاند و مخصوصا درس مقاومت و مبارزه را عملا ياد آدمى دهد، روزه از امتيازات بخصوص برخوردار است، كه پاداش آن را فقط خداوند بزرگ اعطاء می‌کند.

اميرالمؤمنين(ع) در جائى ديگر مي‌فرمايد: «و الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق‏».

فلسفه روزه در بيان امام صادق(ع)

هشام بن حكم از ریيس مذهب تشيع حضرت جعفر بن محمد (ع) در باره علت و فلسفه روزه مي‌پرسد، امام مي‌فرمايد: "به راستى خداوند روزه را واجب كرد، تا به وسيله او بين اغنياء و فقراء مساوات و برابرى به وجود آيد، و اين براى آن است كه ثروتمندانى كه هرگز درد گرسنگى را احساس نكرده‏‌اند، به فقراء ترحم نمايند، زيرا اغنياء هرگاه (خوردنى و آشاميدنى را) اراده نمودند برايشان ميسر است، پس خداوند متعال «روزه را واجب نموده‏» كه تا بين بندگانش از فقير و غنى، برابرى به وجود آورد، و اين‌كه سرمايه داران مسلمان الم جوع و گرسنگى را لمس کنند، تا بر ضعفاء رقت آوردند، و بر گرسنگان عالم ترحم نمايند.

فلسفه و دلائل وجوب روزه از منظر امام رضا(ع)

وقتى از حضرت درباره فلسفه روزه مي‌پرسند، مي‌فرمايد: همانا (مردم) مامور به روزه شدند تا بشناسند درد و ناگواري‌هاى گرسنگى و تشنگى را، و آنگاه استدلال كنند بر سختي‌هاى گرسنگى و تشنگى و فقر آخرت، كه پيامبر(ص) در خطبه شعبانيه مي‌فرمود: "واذكروا بجوعكم و عطشكم جوع يوم القيمة و عطشة"،( ياد آوريد از گرسنگى و تشنگى روزه داريتان گرسنگي‌ها و تشنگي‌هاى روز قيامت را، كه اين يادآورى انسان را به فكر تدارك قيامت مي‌اندازد كه تا سعى كند، جد و جهد بيشترى در كسب رضاى خداوند و كمك به مخلوق ضعيفش بنمايد و آنان را از امكانات مادى و غير مادى خويش بهره‏‌مند سازد).

آنگاه امام رضا(ع) خصوصيات روزه دار را اين چنين توصيف مي‌فرمايند" و هر آينه روزه‏‌دار بايد (به پيشگاه خداوند) بنده‏‌اى خاشع و ذليل و داراى استكانت و وقار باشد، (و خود و عمل خويش را) ماجور و مثاب دانسته، (و بداند كه اعمال و زحماتش) به حساب مي‌آيد، (و ناديده گرفته نمي‌شود) و در همه حال به آنچه كه انجام مي‌دهد از عبادات عارف باشد، و بر آنچه كه از گرسنگى و تشنگى به او مي‌رسد صبر كند، و در آن هنگام با امساك از شهوات (و پيروى نكردن از نفس اماره) مستوجب ثواب فراوانى مي‌شود.

 (و خداوند اجر و ثواب عبادت روزه‏‌داريش را به او مرحمت‏ خواهد فرمود) و اين اوصاف حميده (كه براى صائم ذكر شد) واعظ خوبى براى روزه‏‌داران در دنيا خواهد شد، (كه اثرات وضعى اين اوصاف كاملا در چهره و اعمال و رفتار آنان مشهود خواهد گشت) و آنان بايد بشناسند شدت و اهميت مشكلات فقرا و بيچارگان را كه تا رحمت آورند بر فقراء و مساكين در دنيا، سپس اداء نمايند حقوق آنان را كه خداوند در اموالشان مقرر فرموده است. (يعنى اينطور نباشد كه خود خوب بخورند و بپوشند و ديگران گرسنه باشند).

روایت دیگری از امام رضا(ع)

امام رضا (عليه السلام) در يك پرسش ديگر از فلسفه روزه چنين مي‌فرمايد: "علت روزه از براى فهميدن الم و درد گرسنگى و تشنگى است، تا بنده ذليل و متضرع و ماجور و صابر باشد و بفهمد شدائد آخرت را، علاوه بر اين كه در روزه انكسار شهوات و موعظه هست از براى امر آخرت، تا بداند حال اهل فقر و فاقه را در دنيا و عقبى.

از حضرت امام حسن عسگري (ع) پرسيدند: «چرا روزه واجب شده است» فرمودند: « تا ثروتمند درد گرسنگي را دريابد و به فقير توجه کند.»

بلى روزه از افضل طاعات است، زيرا كه مشتمل بر انكسار شهوات، تزكيه و طهارت نفس و تصفيه آن از اخلاقيات رذيله، زيرا مقصود از روزه، مجرد امساك از خوردن و آشامیدن و خودداری از برخی لذات نیست بلكه غرض نهائى آن كف نفس و تقویت روح ایمان به خدا، پرهیزگاری و تقوا در وجود انسان است.   

درباره فوائد و آثار روزه  آیات بسیاری در قرآن مجید وجود دارد:

- روزه تقوی و خویشتنداری می آورد که بزرگترین سجیه در انسان است و آثاری که بر تقوا بار می شود، در نتیجه عائد روزه دار می گردد. (سوره بقره آیه 84)

- یار و مددکار آدمی است. (سوره بقره 45)

- روزه صورت شیطان را سیاه می کند.

- روزه بدن را پاک می کند و به آن رشد و نمو می دهد.

- فرشتگان بر روزه دار درود می فرستند و اندام شخص روزه دار تسبیح می کنند.

- روزه دار مدام در عبادت خداست گرچه خواب باشد.

- نفس روزه دار تسبیح است و دعای او مستجاب خواهد شد.

- روزه سپر از عذاب و آتش و از خطرات دیگر است.

- یکی از درهای بهشت، مخصوص روزه داران است.

- در روزه داری شهوات و خواهش های نفسانی شکسته خواهد شد، کنترل غرائز است و اراده را قوی می کند.

1- دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن، در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق نرسد

2- انجام دادن هر کاری مانند خون گرفتن و حمام رفتن که باعث ضعف می شود

3- دارو در بینی ریختن

4- بو کردن گیاهان معطر

5- استعمال شیاف

6- تر کردن لباسی که در بدن است

7- کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید

8- مسواک کردن

9- بی جهت آب یا چیزی روان در دهان کردن

 1- خوردن و آشامیدن

2- جماع

3- استمناء

4- دروغ بستن به خدا و پیغمبر

5- رساندن غبار به حلق

6- باقی ماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا اذان صبح

7- اماله کردن

8- قی کردن

 1- اسلام: زیرا غیر مسلمان ابتدا مکلف به قبول اسلام است، پس مکلف به تکالیف و احکام آن می باشد، و روزه یکی از احکام اسلام است که بر هر مسلمان واجد شرایط واجب است.

2- عقل: زیرا بر غیر عاقل تکلیفی نیست که مخاطب خدا و رسول (ص) قرار گیرد، چون فهم و درک تکالیف نمی نماید، و قدرت اخذ خطاب الهی و شارع مقدس اسلام را ندارد.

 3- بلوغ: از نظر سنی هرگاه دختر پا به ده سالگی گذارد و پسر پا به شانزده سالگی و از نظر عقلی در سنین بلوغ، قدرت درک فوائد اعمال را دارد و می تواند یقین کند یعنی طاعت الهی را بفهمد و مخالفت و معصیت خدا را ترک کند، زیرا به خوبی معصیت خداوند و مخالفت با او را نمی شناسد، بنابراین بلوغ از شرایط وجوب روزه است.

4 - طهارت بانوان از حیض و نفاس، زیرا در حین ابتلا به این دو خون و قبل از پاکیزگی از آنها، خداوند نماز و روزه را از آنان نخواسته است.

 5- اقامت: زیرا مسافر در سفر شرعی خود باید روزه اش را افطار نماید، و برای روزه های دیگر از غیر ماه رمضان قضاء نماید، و خداوند برای رفاه حال مسافر مسلمان و عدم امکانات رفاهی او در سفر روزه را از او برگرفته و نمازهای چهار رکعتی را به نصف تقلیل داده و این حکم در حق مسافری که و لو در رفاه نسبی یا کلی هم باشد جاری است.

6- سلامت حواس: زیرا کسی که کور و کر و لال به دنیا آمده مکلف به روزه نیست همچنان که مکلف به سایر عبادات نمی باشد، چرا که وسیله فهم خطاب ندارد و از نعمت شنوایی و بینایی و بیان محروم است. اما کسی که ابتدا سالم بود و بعدا کر یا کور و یا لال باشد مکلف به واجبات از جمله روزه نیز هست و به وجه ممکن باید عبادت خدا کند.

7 - علم به روزه: زیرا کسی که در بلد کفر اسلام آورد و کسی را نیابد که وجوب روزه ماه رمضان را از او بیاموزد بر او روزه ای نیست، و هر وقت هم مطلع شد قضاء روزه های در حال عدم علم و اطلاع به گردن او نیست و هر گاه در سرزمین اسلام مسلمان شد و فرضیه روزه را ندانست، و پس از علم و اطلاع به وجوب قضاء آن لازم است که چه علم به وجوب آن پیدا کرده باشد و یا خیر.

8- صحت و سلامت: زیرا مریض باید روزه اش را افطار کند و پس از بهبودی قضاء نماید، که بر بیمار در اسلام روزه حرام است، چون در دستور مقدس اسلام روزه برای هدفی مقدس گرفته می شود، که مریض آن هدف را نمی تواند احراز کند.

9- نیت: زیرا که روزه عبادت است و هیچ عبادتی بدون نیت تحقق پیدا نمی کند به علت این که نیت فارق بین عادت و عبادت است و نیت همان عزم و تصمیم است که باید این عبادت را برای خدا انجام داد.

 روزه فقط امساک از اکل و شرب نیست، بلکه شرایطی دیگر هم همراه آن است و تعهد و مسئولیت ها انسان در برابر روزه زیاد است. روزه این افراد به درگاه خدا مقبول نیست:

- روزه زن ناشزه درست نمی باشد که تا توبه کند و در اختیار همسرش قرار گیرد.

- روزه فرزند عاق شده پدر و مادر تا خوب نشود و اصلاح نگردد.

- روزه زنی که شوهر خویش را به زبان بیازارد.

روزه از منظر حکم شرعی به چهار قسم واجب، مستحب، مکروه و حرام تقسیم بندی می شود و از منظر توجه روزه دار به "روزه عوام" که عبارت از امساک و خودداری از مبطلات روزه با نیت قربه الی الله می باشد و روزه خواص که خودداری از آنچه ذکر شد، علاوه بر آن که از گناهان چشم، گوش، دست، پا و سایر جوارح نیز اجتناب شود و روزه خواص الخواص که عبارت است از خودداری از آنچه خداوند بزرگ نهی فرموده به علاوه، تمام توجه دل به سوی "الله" و تلاش برای پیوستن به او و جدایی از اغیار می باشد تقسیم می شود. البته هر سه قسم روزه، اسقاط تکلیف می کند، اما روزه ای که بشر از آن بیشتر سود می برد، و به وسیله آن به درجات بالاتری می رسد قسم سوم است.

 روزه های واجب عبارت است از ماه رمضان، کفارات، بدل قربانی در حج تمتع، روزه نذر و عهد و قسم، اعتکاف در روز سوم، قضای روزه های واجب، قضای ماه رمضان واجب است بر کسی که بالغ و عاقل و مسلمان بوده است. روزه های مستحب عبارتند از اولین پنجشنبه هر ماهی، آخرین پنجشنبه هر ماه، روز عید غدیر، روز مباهله، روز مبعث و...

روزه به عنوان یک عبادت فقط امساک از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه شرایطی دیگر هم دارد که تعهد و مسئولیت شخص روزه دار را زیاد می کند و بیانگر جایگاه خاص روزه در رشد و تکامل شخص مسلمان در مسیر بندگی خداوند متعال است.

روزه از نظر اصطلاحی و شرعی بازداشتن نفس از کل مضطرات حکمی و حقیقی است و در واقع روزه به معنای آن است که شخص که به حد تکلیف شرعی رسیده و عاقل است و توانایی گرفتن آن را هم دارد و مسافر هم نیست تمام مدت ماه مبارک رمضان را قصد کند که به خاطر امتثال فرمان الهی از اذان صبح تا مغرب شرعی از خوردن و آشامیدن خودداری کند.

 روزه از عبادتهایی است که در تمام ادیان آسمانی و برخی ادیان غیر آسمانی وجود دارد و به اسلام اختصاص ندارد. به عنوان مثال صائبی ها برای احترام به کره ماه سی روز، روزه می گیرند. مانوی ها با وضع خاص شبیه صائبی ها روزه می گیرند و برهمائی ها و بودائی های در ایام مخصوصی روزه می گیرند. اهل کتاب (یهود و نصارا) روزه های واجب و مستحب خود را که به 25 روز می رسد روزه می دارند.